Σάββατο 13 Σεπτεμβρίου 2008

Η ΤΡΕΛΛΗ ΤΟΥ ΦΕΓΓΑΡΙΟΥ - ΦΛΕΡΥ ΝΤΑΝΤΩNAKH



Τρέιλερ από το ντοκιμαντέρ του Αντώνη Μποσκοΐτη που απέσπασε το Βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ στο 25ο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Δράμας, καθώς και Κρατικό Βραβείο Ποιότητας του Υπουργείου Πολιτισμού. Συμμετέχουν: Σπύρος Σακκάς/ Σωτήρης Μουσούρης/ Δήμητρα Γαλάνη/ Νένα Βενετσάνου. Κείμενα της Φλέρυς Νταντωνάκη διαβάζει η Εύα Κοταμανίδου. Η ταινία δεν διατίθεται στο εμπόριο και από το 2002 που γυρίστηκε προβάλλεται σε φεστιβαλικές και άλλες ειδικές εκδηλώσεις.

ΦΛΕΡΥ ΝΤΑΝΤΩΝΑΚΗ
Μια φωνή ένας μύθος.

015

Το πραγματικό όνομα της. Ελευθερία Παπαδαντωνάκη.
Γεννήθηκε το 1937 στην Αθήνα και από τα 10 της χρόνια είναι ηθοποιός.
Με πατέρα τον Τονι Παπαδαντωνακη σκηνοθέτη-ηθοποιό και κινηματογραφικό παραγωγό, από την εποχή του βωβού κινηματογράφου.
Αυτός ήταν και η αφορμή για την ενασχόληση της από πολύ μικρή ηλικία με της τέχνες.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 η Φλερυ βρίσκετε στις Η.Π.Α.για σπουδές φιλοσοφίας και θεάτρου στην νότια Καρολίνα και από κει με υποτροφία στο πανεπιστήμιο του Μρανταις.
Από όπου αποφοιτά το 1961.
Το ταλέντο της είχε ήδη ξεχωρίσει σε θεατρικές παραστάσεις στην ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ.
Κάνοντας τους αμερικανούς κριτικούς να μιλήσουν για ένα νέο αστέρι.
Εφάμιλλο της Λίζα Μινελι. Όσο για το ταλέντο της στο τραγούδι αυτό ανακαλύπτετε
Τυχαία από κάποιους φίλους της που την παροτρύνουν να τραγουδήσει γι αυτούς ελληνικά δημοτικά τραγούδια.
Ξεκινά έτσι της πρώτες εμφανίσεις της ως τραγουδίστρια στα φολ καφέ της εποχής.
Με ένα ρεπερτόριο που περιελάμβανε ακόμη ισπανικά και βραζιλιάνικα λαϊκά τραγούδια. Συνοδοιπόρος της σε αυτές της εμφανίσεις ήταν ο κιθαρίστας jerry sappir.ο οποίος συμμετείχε ως μουσικός και στο παρθενικό της άλμπουμ.
Και τη δεν έχω να γράψω γι αυτή την ξεχωριστή προσωπικότητα του χώρου της τέχνης.
Είπε κάποτε:
Η μουσική είναι για μένα ο θεός ο ίδιος.
Το τραγούδι όμως μου δίνει την ευκαιρία να είμαι παρούσα.
Να δίνω ένα μήνυμα στο κοινό και να επικοινωνώ μαζί του.
Το μόνο που θαθελα να κάνω επιπλέον είναι να αυτοσχεδιάσω με μουσικούς της ΤΖΑΖ. Αυτό όμως δεν είναι πραγματοποιήσιμο στην Ελλάδα.
Ακόμα είπε για τον ΜΑΝΟ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ πως δεν είχε καμία σχέση με το γεγονός που χάθηκα κατά ένα μέρος ευθύνομαι εγώ που δεν ήμουν ώριμη να καταλάβω τη ακριβώς ήθελε και σε ένα ποσοστό εκείνος, που δεν ήταν ο ίδιος ο Θεός. Να μ αγαπάει δηλαδή τόσο, ώστε να νιώθω προστατευόμενη και να μην έχω ανάγκη να πάω στους γκουρου. Ομως ο Μάνος είναι τελικά ο γκουρου μου.




Ακριβή, εύθραστη και αέρινη

“… έχω μία τρεμάμενη παρουσία μέσα μου … θα έλεγα ότι είναι περισσότερο ένα είδος φοβισμένου παιδιού … … είμαι περισσότερο παιδί … παρά ας πουμε μια γυναίκα η οποία είναι νευρωτική για το σεξ ή οτιδήποτε άλλο … είμαι περισσότερο ένα μωρό που της αρέσει να έχει δίπλα της ανθρώπους … να την αγαπούν σαν λουλούδι σαν παιδί … περισσότερο παιδί … ζητάω προστασία του μπαμπά ας πούμε, της μάνας μου - που αντιπροσωπεύει τον μπαμπά μου δηλαδή … αγγίζω τους ανθρώπους σαν παιδί που περισσότερο θέλει προστασία πατρική και λιγότερο σαν γυναίκα που θέλει προστασία ερωτική … *

018

… έζησα δέκα χρόνια σαν καλόγρια πέρασα κλινικές φυλακές για να βρω την ψυχή μου και κόντεψα να χάσω τον εαυτό μου … διάβασα βίους Αγίων αναζητώντας την λιτότητα … ζούσα μία εσωτερική διαδρομή … ήμουν χαμένη για όλους ένοιωθα μια δύναμη παρούσα να με καθοδηγεί … κινδύνεψα πολύ σε αυτή την πνευματική περιοχή δεν έπρεπε να μιλώ σε ανθρώπους δεν έπρεπε να τρώγω έβλεπα πνεύματα δαίμονες αγγέλους που είναι μεν γεννήματα της φαντασίας αλλά όταν τα ζήσεις είναι τρομερά γιατί ξεφεύγεις από τα ανθρώπινα πλαίσια … σε μια τέτοια κατάσταση βρισκόμουν όταν με φέραν το 1971 στην Ελλάδα … σε αυτή την κατάσταση ηχογράφησα με τον Μάνο τον μεγάλο Ερωτικό … **

016

…άντρες με ερωτεύονταν γυναίκες ζητούσαν την φιλία μου μουσικοί την συνεργασία μου παιδια με αγαπούσαν γι αυτό που τραγουδούσα … αλλά εγώ ήμουν αλλού … είχα καταληφθεί από κάτι μη δημιουργικό … μέσα μου πίστευα ότι δεν ήμουν τίμια κι ήθελα να τιμωρήσω τον εαυτό μου …εζησα στην Κρήτη πίνοντας γάλα και τρώγοντας χόρτα … αντιλήφθηκα ότι έπρεπε να συνυπάρξω με τους ανθρώπους που υποφέρουν έπρεπε να ήμουν κοντά τους η εποχή δεν με άφηνα να ζήσω από την απομόνωσή μου έτσι πήγα στην Νέα Υόρκη κι έζησα με τα παιδια που βρίσκονταν στον δρόμο … τα ρούχα μου είχαν γίνει κουρέλια … φρόντιζα παρ όλα αυτά τους αλκοολικούς κατά κάποιο τρόπο μάθαινα τι σημαίνει να ζείς στον δρόμο … πήγα κοντά σε αυτά τα παιδια χωρίς να σκεφτώ τίποτα … αλλά κάπου δεν είχα κι εντελώς χαθεί έπρεπε να ζήσω για να μιλήσω για όλα αυτά … **

013

… καμιά φορά ζω στην περιοχή της βαθιάς πραγματικότητος και την πραγματικότητα η οποία είναι πέρα από την πραγματικότητα … οπότε αγγιζει και το όνειρο … κι αγγίζει και μία άλλη πραγματικότητα που δεν γνωρίζει ο κόσμος …”*

012

010

Γιάννης Bach Σπυρόπουλος - Φλέρυ Νταντωνάκη Φλέρυ Νταντωνάκη"Εγώ είμαι ένα σύννεφο..."

Ποιος θυμάται άραγε το περίεργο εκείνο τεύχος με τους καταραμένους βίους αγίων του Λεωνίδα Χρηστάκη; Μαύρο εξώφυλλο και δυο πατούσες πάνω σ' ένα τραπέζι νεκροτομείου. Στο ένα πόδι ένα καρτελάκι, προφανώς το όνομα ή το νούμερο του νεκρού. Και να που τώρα, τόσα χρόνια μετά, οι εκδόσεις ΗΛΕΚΤΡΑ αποφάσισαν να αρχίσουν μια ανάλογη σειρά [πλέον] με την προμετωπίδα "Βίοι Αγίων - Υπόγειες Διαδρομές". Βλέποντας την, θυμήθηκα τους "ανθρώπους του υπογείου", όπως αποκαλεί τους "περιθωριακούς" ο Ηλίας Πετρόπουλος, αλλά και τον πασίγνωστο στίχο από το λαϊκό του Σαββόπουλου και της Μπέλλου "Μ' αεροπλάνα και βαπόρια".

Τα τρία πρώτα βιβλία της σειράς πραγματεύονται τις ζωές του Μιχάλη Κατσαρού, του Γιώργου Ιωάννου και της τρελής Φλέρυς. Ο σχεδιασμός του εξώφυλλου δε μου άρεσε καθόλου, ένα κιτς συνονθύλευμα με ντεγκραντέ υπόβαθρο και κάτι χτυπητά γράμματα γυαλιστερά κι ανάγλυφα, αλλά δε δίστασα να τα πάρω μια και μ' ενδιέφερε σφόδρα το περιεχόμενο κι όχι η γραφίστρια. Το πρώτο μου φάνηκε πολύ ούφο, πιο ούφο κι απ' την εποχή και το πρόσωπο που περιγράφει. Ο συγγραφέας πρέπει να 'χε καβάντζα τίποτε χάπια LSD, τα οποία είχαν λήξει προ πολλού, και τα οποία φρόντισε να πάρει μονοκοπανιά πριν αρχίσει το γράψιμο.

Το δεύτερο πάλι, αυτό για τον Ιωάννου, μου φάνηκε πολύ συντηρητικό και συμβατικό. Κλασική δομή βιογραφικού, φοβία με τις λέξεις [είναι χαρακτηριστικό ότι η ομοφυλοφιλία αναφέρεται μόλις άπαξ και φυσικά όχι ως επιθετικός προσδιορισμός αλλά ως αφηρημένη έννοια], άργητα και κλωθογύρισμα χωρίς την ανάλογη αγωνία, κι όλα αυτά για να υποδηλωθεί ένας δουλοπρεπής σεβασμός στη μνήμη του νεκρού αδερφού. Δεν αμφισβητώ την αξία του προσώπου στο οποίο αναφέρεται, αυτός άλλωστε ήταν κι ο λόγος που το αγόρασα σχεδόν με κλειστά μάτια.

Στο τρίτο όμως, όπου ο Σπυρόπουλος Bach ξαναζεί τις περιπέτειές του με την "Τρελή του Φεγγαριού", έκανα στάση. Άρχισα να το διαβάζω με πολύ λαχτάρα κι αγωνία κι όσο προχώραγα τόσο ανέβαινε η ένταση, η έξαψη κι ο ενθουσιασμός μου. Η προσπάθεια του Γιάννη για ένα πολυγωνικό και άκρως συναισθηματικό αγκάλιασμα της πολυκύμαντης και πολυπρισματικής αυτής παιδίσκης του ελληνικού πενταγράμμου, μ' έκανε να ξαγρυπνήσω, να προσκυνήσω, να παραδοθώ, να αφεθώ, να ξεχαστώ και να ξαναφύγω μαζί του και μαζί της γι' άλλα μέρη - αυτά τα ίδια κι όμως όχι ακριβώς - … τόσο μακριά, αλλά τόσο κοντά.

Τέτοια παραστατικότητα, ποιητική τε και πεζόδρομη, τέτοια ζωντάνια και φρεσκάδα, τέτοιον παλμό, τόση φόρτιση θετικότροπη, δεν ένοιωσα εδώ και πάρα πολύ καιρό, ούτε απ' ανθρώπους άλλους, ούτε από βιβλία, ούτε κι από καμιά ταινία τώρα πρόσφατα. Οι μουσικές τους κι οι φωνές τους, οι σιωπές τους, οι παύσεις κι οι μελαγχολικές του στιγμές, οι σκέψεις κι οι καημοί τους - όλα στον πληθυντικό αριθμό - μ' ακολουθούσαν και μ' ακολουθούν ακόμη. Κι ακόμη παραπέρα: μου στήνουν καρτέρι τώρα πια, μου κλείνουν το μάτι, με παίρνουν απ' το χεράκι, με βγάζουν απ' το σώμα μου και με πάνε, με πάνε, με πάνε...

Σε κάθε φράση ελλοχεύει και μια απογείωση. Σε κάθε παύση καιροφυλακτεί ένα ρίγος ανείπωτο. Από τη μια ζηλεύω κι αισθάνομαι λειψός που δεν ευτύχησα να τη δω ποτέ από κοντά να τραγουδά. Κι απ' την άλλη, χάρη στις εμψυχωμένες αναμνήσεις του παρτενέρ της, ανακαλύπτω μια προσωπικότητα που σφύζει κι ασφυκτιά, που παίζει με τη φαιδρότητα του κόσμου της και σκύβει ευλαβικά πάνω στα λιγοστά άξια λόγου και προσοχής πράγματα που απέμειναν. Λες και θέλει να τα διαφυλάξει, χάνεται από προσώπου γης όταν ασχολείται μ' αυτά. Λες και δεν υπάρχει αύριο! Πως το 'χε μυριστεί ότι δεν υπάρχει αύριο; Ποιος της το σφύριξε; Ποια κυρά της το ψιθύρισε;

Κι όταν οι γύρω την κάνουν να αισθάνεται δυνατή, όταν πρέπει να υπεραμυνθεί αυτών που κρέμονται απ' τα χείλη της, αυτών που την προσέχουν σαν κόρη μονάκριβη, τότε ξεπερνά τον εαυτό της έτσι αναπάντεχα, μεταμορφώνεται σε νύμφη και χτυπάει απαλά με το ραβδάκι της κι αλλάζει δια μαγείας τις γειτονιές του κόσμου, τους πιτσιρικάδες και τη μιζέρια, γίνεται ολόκληρη ένα χαμόγελο, μια συννεφούλα, ένας φάρος που αφήνει το απαλό του φως να πέσει μαλακά στα κεφάλια μας, σαν επιφοίτηση.
________


πηγές: συνέντευξη στον Γ.Χρονά για το Δεύτερο πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας ** συνέντευξη στον Γ. Νοταρά για το περιοδικό της “Οδού Πανός” τ.101 περιοδικό διφωνο/cd φλέρυ νταντωνάκη ΜΙΑ ΦΩΝΗ ΕΝΑΣ ΜΥΘΟΣ ντοκυμαντερ/cd ΦΛΕΡΥ η τρελη του φεγγαριού (παραγωγή Α. Μποσκοϊτη), βιβλίο Φλερυ ΝΤΑΝΤΩΝΑΚΗ “Εγώ είμαι έννα σύννεφο” (Γ.Bach Σπυρόπουλου)

4 σχόλια:

doraF είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
doraF είπε...

papsera μπραβο. πολυ καλη δουλεια το αφιερωμα στην Φλερυ Νταντωνακη.ενημερωτικο και με ευαισθησια δοσμενο.

Ανώνυμος είπε...

Φίλε P πολύ καλές οι μουσικές επιλογές σου, αν έχεις παλιά του Αγγελόπουλου και ειδικά τη "μολυβιά".
Νικ

doraF είπε...

Φιλε papsera χαθηκες.
το blog σου κοιμαται:
θα μας ξαφνιασεις παλι με καποια εξισου αξιολογη καινουργια αναρτηση:
περιμενουμε!