Δευτέρα 15 Δεκεμβρίου 2008

παρουσιάζω αποκλίνουσα συμπεριφορά... πυροβολήστε με




Κυριακή 14 Δεκεμβρίου 2008

Μικρό κείμενο για την υπεράσπιση των αντιεξουσιαστών


Toυ Θανάση Παπακωνσταντίνου (Από την Αυγή της Κυριακής 14/12/2008)

Κάθε κοινωνικός σχηματισμός που έχει ή θέλει την εξουσία εκτρέφει και εκπαιδεύει μαντρόσκυλα. Το κράτος έχει την αστυνομία και το παρακράτος. Στα κόμματα έχουμε τα ονομαζόμενα «κομματόσκυλα». Επιλέγονται επιθετικές ράτσες και βέβαια εκπαιδεύονται για να αναπτύξουν στο έπακρο αυτή τη ροπή. Αντίθετα οι διάφορες αντιεξουσιαστικές ομάδες δεν έχουν ανάγκη για κάτι τέτοιο γιατί δεν έχουν σκοπό να καταλάβουν την εξουσία ούτε μάντρες να φυλάξουν. Έτσι γίνονται πιο ευάλωτοι σε προβοκάτσιες μα καλύτερα ελεύθεροι και ευάλωτοι παρά σκλάβοι και ασφαλείς. Πολλοί κρύβουν τα πρόσωπά τους είτε για «τεχνικούς» λόγους (προστασία από δακρυγόνα και άλλα παρανοϊκά σκευάσματα καταστολής) είτε και για να μην τους αναγνωρίσουν από τη στιγμή που κάνουν παράνομες ενέργειες. Όποιος φοράει κουκούλα δεν σημαίνει πως είναι δειλός. Είναι δειλός -ας πούμε- ο κομαντάντε Μάρκος;

Κατανοώ τη βία των αδύνατων που προσπαθούν να υπερασπίσουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, έχει ηθικά ερείσματα. Φοβάμαι όμως πως όποιος μολυνθεί από τον ιό της βίας, ακόμα και όταν ο στόχος του είναι ουμανιστικός, θα αποτύχει στο τέλος. Το μέσον κι ο σκοπός αγιάζουν το αποτέλεσμα. Αντί για τη βία προτιμώ την ανέλιξη της πνευματικότητας και την ανθρωπιά ως μέσο για μια καλύτερη ζωή. Παρ' όλα αυτά όμως θεωρώ τους αντιεξουσιαστές σαν το πιο ανιδιοτελές και θαρραλέο τμήμα των κοινωνικών αγωνιστών είτε στα δικά μας πρόσφατα γεγονότα, είτε στο απώτερο παρελθόν είτε στο μέλλον, τοπικά ή παγκόσμια... Σαν επίλογο, συμπληρώνοντας ίσως τα παραπάνω με κάτι από το διακόνεμα μου, παραθέτω τις δύο τελευταίες στροφές από το ακυκλοφόρητο τραγούδι μου «Ο Σαν Μικέλε Είχε Έναν Κόκορα»:
Πείτε μου. Μη βρέθηκε η σκάφη που, παλιά, λουζόμουνα με ήλιο και με χιόνι ή τα μαλλιά που φύλαξε απ' την πρώτη μου κουρά η μάνα που ακόμα ρούχα απλώνει;
Το πτυελοδοχείο του Μπακούνιν το χυτό, σύντροφοι, μήπως βρέθηκε και κείνο, να φτύσω μέσα με θυμό που οι νέες εποχές με κάνουνε να μοιάζω μ' αρλεκίνο.

Σημείωση: Επιτέλους ν ακουσθεί και μια διαφορετική φωνή γιατί μας τα πρήξανε οι Πρετεντέρηδες ,οι Ντινόπουλοι, οι Κακλαμάνηδες κλπ.





Κυριακή 23 Νοεμβρίου 2008

Πώς και γιατί κατέρρευσαν τα μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα


Ενα ενδιαφέρον άρθρο διάβασα στην σημερινή Ναυτεμπορική που εξηγεί με σχετικά απλό τρόπο το πώς και το γιατί της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Το παραθέτω αυτούσιο.

Οι οικονομολόγοι θα πρέπει να μελετούν την ανθρώπινη φύση και ιδιαίτερα τη ψυχική ευφορία και το φόβο. Η ευφορία και η ευεξία είναι οι παράγοντες οι οποίοι κάνουν τον άνθρωπο να δραστηριοποιείται επιχειρηματικά, να επενδύει και να αναλαμβάνει ρίσκο και να καταναλώνει.

Όμως η υπερβολική ευφορία και ευεξία κάνει τους ανθρώπους να υπερτιμούν τις δυνατότητές τους, να εκτίθενται υπερβολικά στο δανεικό χρήμα, με αποτέλεσμα η σκληρή πραγματικότητα, κάποια στιγμή να τους προσγειώνει και να μετατρέπει την ευεξία σε φόβο.

Ο φόβος είναι η ανθρώπινη αντίδραση όταν απειλείται το αίσθημα της αυτοσυντήρησής του. Η κύρια οικονομική αντίδραση στο φόβου είναι η τάση για αποφυγή ρίσκου, με αποτέλεσμα να περιορίζεται η επιθυμία του ανθρώπου να επενδύει και να εμπορεύεται (μείωση της κατανάλωσης). Αυτός ο φόβος σήμερα κυριαρχεί στις παγκόσμιες αγορές.

Στο παρόν άρθρο γίνεται μια προσπάθεια καταγραφής των βασικών αιτιών που οδήγησαν στην κατάρρευση χρηματοοικονομικών κολοσσών ανά τον κόσμο και στο ρόλο που διαδραμάτισαν τα διάφορα χρηματοπιστωτικά σχήματα. Η ανάλυση αφορά κυρίως την αγορά των ΗΠΑ όπου κατά πρώτον δημιουργήθηκε το πρόβλημα και επεκτείνεται και στην ευρωπαϊκή αγορά.

Οι κεντρικές τράπεζες

Ένας από τους βασικούς ρόλους των κεντρικών τραπεζών είναι η δημιουργία μακροχρόνιας ισορροπίας στις αγορές. Βασικό τους όπλο για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι οι αυξομειώσεις των επιτοκίων με τις οποίες χορηγούν πιστώσεις στις εμπορικές τράπεζες (διατραπεζικά επιτόκια) ώστε να ελέγχουν την προσφορά χρήματος.

Σε περίπτωση υπερβολών στις αγορές, αυξάνουν τα επιτόκια ώστε το κόστος του δάνειων να γίνει πιο ακριβό, με αποτέλεσμα να μειώνουν την κυκλοφορία χρήματος, ώστε να μειωθεί η ζήτηση και αντίστοιχα να μειωθούν οι τιμές στις αγορές. Το εγχείρημα αυτό απαιτεί μεγάλη προσοχή και εμπειρία όσον αφορά το σωστό χρόνο και το μέγεθος μεταβολής του επιτοκίου. Διαφορετικά, μη κατάλληλοι χειρισμοί, θα οδηγήσουν σε απότομες και επικίνδυνες μεταβολές των αγορών.

Μέχρι τις αρχές το 2007 η Fed των ΗΠΑ ανέβασε το επιτόκιο δανεισμού από 1% (το 2004) στο 5,25% για να αντιμετωπίσει τις ανοδικές υπερβολές στις τιμές των ακινήτων. Αυτές οι διαδοχικές αυξήσεις έχοντας εξαφανίσει τη φθηνή πίστωση, ήταν η γενεσιουργός αιτία πίσω από την κρίση στην αγορά subprime (μειωμένης εξασφάλισης) δανείων, η οποία με τη σειρά της προκάλεσε το ντόμινο στις χρηματοπιστωτικές αγορές.

Από το 2007 μέχρι σήμερα το επιτόκιο μειώθηκε και πάλι στο 1%, για να αντιμετωπιστεί η υπερβολή στη πτώση των τιμών στις αγορές. Η Fed ξεκίνησε να μειώνει τα επιτόκια το Σεπτέμβριο του 2007, μόλις πριν από ένα χρόνο, που σημαίνει πως η πλήρης επίδραση από την πρώτη μείωση των επιτοκίων δεν έχει γίνει ακόμα αισθητή.

Οι εμπορικές τράπεζες

Μία από τις βασικές λειτουργίες των εμπορικών τραπεζών είναι η χορήγηση δανείων και δη στεγαστικών δανείων. Οι εμπορικές τράπεζες πωλούσαν αυτά τα δάνεια στις επενδυτικές τράπεζες. Η πώληση των δανείων σε τρίτους είχε ως αποτέλεσμα τη χαλάρωση των όρων δανειοδοτήσεων καθώς οι εμπορικές τράπεζες μεταπωλούσαν άμεσα και εισέπρατταν το προϊόν του δανείου. Άρα δεν υπήρχε κίνδυνος να χάσουν χρήματα, ακόμα και στις περιπτώσεις που χορηγούσαν δάνεια μειωμένης εξασφάλισης (sub-prime loans), πράγμα το οποίο αποτελούσε κίνητρο για περαιτέρω χαλάρωση των όρων δανειοδότησης.

Τα hedge funds

Τα hedge funds είναι επενδυτικές εταιρείες οι οποίες συγκεντρώνουν χρήματα από επενδυτές και τα επενδύουν σε διάφορα στοιχεία ενεργητικού. Ένα παράδειγμα hedge fund είναι το ακόλουθο: Έστω ότι ιδρύεται ένα hedge fund με ίδια κεφαλαία 5 εκατ. ευρώ. Στη συνέχεια έστω ότι δέχεται 95 εκατ. τοποθετήσεις από ιδιώτες επενδυτές που αναζητούν υψηλότερες αποδόσεις από αυτές των ομολόγων.

Έχοντας 100 εκατ. λοιπόν, δανείζεται από τις τράπεζες έστω άλλα 100 εκατ. και διαχειρίζεται συνολικά 200 εκατ. ευρώ. Το hedge fund χρεώνει 2% προμήθεια διαχείρισης ετησίως και λαμβάνει αμοιβή -bonus 20% από τα κέρδη. Εάν σε μια τριετία αυξήσει τα κέρδη κατά 100% (δηλαδή 200 εκατ. κέρδη), το hedge fund θα κερδίσει 12 εκατ. (200Χ2%Χ3=12) από προμήθειες διαχείρισης και 40 εκατ. από bonus κερδών (200Χ20%=40), συνολικά 52 εκατ. ευρώ!. Για αυτό τα τελευταία χρόνια δημιουργήθηκαν περίπου 9.000 τέτοιες εταιρείες μόνο στις ΗΠΑ.

Αρχικά τα hedge funds δανειζόταν με μικρό επιτόκιο χρήματα (περίπου 2-3% και κυρίως από την Ιαπωνία όπου τα επιτόκια ήταν πολύ χαμηλά) και αγόραζαν χρεόγραφα σταθερού εισοδήματος που απέδιδαν 6%-7% ετησίως. Χρησιμοποιώντας τη χρηματοοικονομική μόχλευση ακόμα και 10 φορές, κατάφεραν να έχουν ετήσιες αποδόσεις των ιδίων κεφαλαίων πάνω από 30%-40%. Όταν όλα τα hedge funds επένδυαν με το ίδιο τρόπο, οι αποδόσεις των ομολόγων άρχισαν να μειώνονται και αναζήτησαν καλύτερες αποδόσεις στα ομόλογα στεγαστικών δανείων.

Τα στεγαστικά ομόλογα πλήρωναν παραπάνω τόκο από ότι τα κρατικά ομόλογα. Το μεγαλύτερο δε τόκο πλήρωναν τα στεγαστικά ομόλογα υψηλού κινδύνου λόγω των μειωμένων εξασφαλίσεων που είχαν. Τα διαθέσιμα κεφάλαια που συγκέντρωναν τα hedge funds ανέβασαν τη ζήτηση για στεγαστικά ομόλογα στα ύψη.

Λόγω της μεγάλης ζήτησης για στεγαστικά ομόλογα, εκτός από τις Fannie Mae και η Freddie Mac, ολοένα και περισσότερες επενδυτικές τράπεζες άρχισαν να αγοράζουν στεγαστικά δάνεια από τις εμπορικές τράπεζες τα οποία στη συνέχεια τα πακετάρισαν σε Collateralized Mortgage Obligations (CMOs) και τα πουλούσαν σε κάθε ενδιαφερόμενο πελάτη (hedge funds, τα συνταξιοδοτικά ταμεία, sovereign funds κλπ.).

Η αυξημένη ζήτηση για στεγαστικά δάνεια από την πλευρά των επενδυτικών τραπεζών είχε ως αποτέλεσμα να πιέζουν τις εμπορικές και στεγαστικές τράπεζες να τους πωλούν ότι δάνεια έχουν και σε οποιαδήποτε τιμή καθώς είχαν έτοιμους τους αγοραστές στεγαστικών ομολόγων. Το αποτέλεσμα ήταν οι εμπορικές και στεγαστικές τράπεζες, προκειμένου να ανταποκριθούν στη μεγάλη ζήτηση, να χορηγούν δάνεια με κριτήριο την αξία της οικίας και όχι με κριτήριο την ικανότητα του πελάτη να αποπληρώνει το δάνειο.

Ασφαλιστικά συμβόλαια δανείων (Credit default swaps)

Τα Credit default swap (CDs) είναι ασφαλιστικά συμβόλαια τα οποία εξασφαλίζουν το κεφάλαιο αν κάτι δεν πάει καλά στη πορεία του ομολόγου.

Πολλές επενδυτικές τράπεζες πούλαγαν παράλληλα και ασφαλιστικά συμβόλαια για να μπορέσουν να πωλήσουν τα στεγαστικά ομόλογα.

Η AIG μια μεγάλη ασφαλιστική εταιρεία των ΗΠΑ πωλούσε πάρα πολλά ασφαλιστικά συμβόλαια, κυρίως σε ευρωπαϊκές τράπεζες. Μόνο το 2007 οι ευρωπαϊκές τράπεζες αγόρασαν από την AIG ασφάλειες αξίας $426 δισ. δολαρίων.

Σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές νομισματικές αρχές, οι ευρωπαϊκές τράπεζες για να έχουν κεφαλαιακή επάρκεια θα πρέπει να έχουν σε μετρητά το 8% των δανείων τους για να αντιμετωπίσουν περιπτώσεις μη αποπληρωμής των δανείων.

Οι ευρωπαϊκές τράπεζες αγόραζαν από την AIG ασφαλιστικά συμβόλαια των δανείων που χορηγούσαν για να δείξουν στις νομισματικές αρχές ότι το ρίσκο των δανείων δεν το είχαν πλέον αυτές, αλλά η AIG στην οποία είχαν ασφαλίσει τα δάνειά τους, και άρα, μπορούν να δανείσουν ένα μέρος από το 8% των μετρητών που έλεγε ο κανονισμός. Οπότε είχαν περισσότερα διαθέσιμα χρήματα και έτσι χορηγούσαν περισσότερα δάνεια και παράλληλα μείωναν το ποσοστό της κεφαλαιακής τους επάρκειας.

Όταν η AIG έχασε την ΑΑΑ πιστοληπτική της ικανότητα το όλο σύστημα άρχισε να κλυδωνίζεται καθώς όλοι ζητούσαν από την AIG να αυξήσει τα κεφάλαιά της προκειμένου να μπορεί να καλύψει τις ζημιές από τα ασφαλιστικά συμβόλαια.

Ευτυχώς η αμερικάνικη κεντρική τράπεζα έσωσε την AIG από χρεοκοπία δίνοντας της $122 δισ., διαφορετικά θα μπορούσαν να καταρρεύσουν οι ευρωπαϊκές τράπεζες που ήταν φορτωμένες με ασφαλιστικά συμβόλαια της AIG.

Σήμερα οι ευρωπαϊκές τράπεζες είναι υποχρεωμένες να αυξήσουν τα ίδια τους κεφάλαια σύμφωνα με το κανόνα του 8% για να έχουν κεφαλαιακή επάρκεια. Παράλληλα πρέπει να πωλούν στοιχεία του ενεργητικού τους, (μετοχές, ομόλογα, κλπ.) προκειμένου να μειώσουν το δανεισμό τους.

Σε αντίθεση με την Αμερική όπου το πρόβλημα το έχουν οι επενδυτικές τράπεζες και λίγες μεγάλες εμπορικές τράπεζες που είχαν μεγάλη έκθεση σε στεγαστικά ομολόγα, στην Ευρώπη το πρόβλημα το έχουν σχεδόν όλες οι τράπεζες ανεξάρτητα από το αν ασχολήθηκαν με στεγαστικά ομόλογα ή όχι.

Το συμπέρασμα είναι ότι, ενώ τα default swaps φτιάχθηκαν σαν ασφαλιστικά εργαλεία να προφυλάσσουν επενδυτές από ζημίες, κατάντησαν να είναι παραθυράκια για να μπορούν πολλές τράπεζες (ιδίως ευρωπαϊκές) να αποφύγουν τους κανόνες κεφαλαιακής επάρκειας. Επιπλέον, αύξησαν την όρεξη των επενδυτών για ανάληψη κινδύνου, διότι υποτίθεται ότι οι επενδυτές είχαν εξασφαλισμένο το κεφάλαιο τους, ενώ όπως αποδείχτηκε στην πράξη, οι ασφαλιστικές εταιρίες δεν είχαν τα κεφάλαια για να προσφέρουν αυτή την κάλυψη.

Οι επιπτώσεις

Οι αυξήσεις των επιτοκίων της Fed το διάστημα 2004-2007 είχαν ως αποτέλεσμα να μειώσουν τις τιμές των ακινήτων και να αυξήσουν το κόστος του χρήματος.

Η μείωση των τιμών των ακινήτων και η αύξηση των επιτοκίων είχε τα ακόλουθα αποτελέσματα στο τομέα των δανείων:

- Πολλοί δανειστές που είχαν λάβει δάνεια μειωμένης εξασφάλισης δεν μπορούσαν να πληρώσουν τις αυξημένες δόσεις των δανείων.

- Πολλοί δανειστές σταμάτησαν να πληρώνουν τα δάνεια τους, αφού είδαν τα ακίνητά τους να κοστίζουν πολύ λιγότερο από τα χρήματά που δανείστηκαν.

- Οι υποθήκες που κατείχαν οι τράπεζες για εξασφάλιση των δανείων δεν επαρκούσαν πλέον και οι τράπεζες έλαβαν δυσάρεστα μέτρα είσπραξης των δανείων.

- Η μη έγκαιρη πληρωμή των δόσεων είχε ως αποτέλεσμα να βρεθούν οι τράπεζες με τεράστιο αριθμό κατασχεμένων ακινήτων.

- Οι πώληση των κατασχεμένων ακινήτων ώθησε τις τιμές τους ακόμα πιο κάτω πράγμα το οποίο επίτεινε ακόμα περισσότερο το πρόβλημα.

- Η κυκλοφορία του χρήματος περιορίστηκε διότι η πρόσβαση σε δάνεια έγινε πολύ δύσκολη καθώς οι τράπεζες χρέωναν υψηλά επιτόκια και ζητούσαν ολοένα και περισσότερες εξασφαλίσεις.

- Γενικά όλοι λάμβαναν μέτρα ώστε να εξασφαλίσουν ότι θα λάβουν πίσω τα δάνεια που είχαν χορηγήσει.

Δηλαδή με λίγα λόγια, όταν άρχισαν να πέφτουν οι τιμές των κατοικιών, άρχισαν να χάνουν αξία και τα δομημένα στεγαστικά ομόλογα και άρχισαν να έχουν προβλήματα οι τράπεζες, τα hedge funds και γενικά όλοι οι επενδυτές διότι πωλώντας τις επενδύσεις τους (αναγκαστικά σε μειωμένες τιμές) τα χρήματα που ελάμβαναν δεν επαρκούσαν να αποπληρώσουν τα δάνειά τους.

Η μη έγκαιρη λήψη προληπτικών ή διορθωτικών μέτρων είχε ως αποτέλεσμα τις χρεοκοπίες εταιρειών, ξεκινώντας από τις επενδυτικές τράπεζες.

Κάποιοι προτίμησαν να διατηρήσουν τα δυσθεώρητα bonus που λάμβαναν παρά να διαχειριστούν συνετά τα κεφαλαία που τους εμπιστεύτηκαν οι επενδυτές. Αψηφώντας τον κίνδυνο του υπερδανεισμού, δανείζονταν συνεχώς μεγαλύτερα ποσά για να επιτύχουν μεγαλύτερες προμήθειες διαχείρισης και bonus από τα κέρδη. Άφησαν στο έλεος του θεού τις επενδύσεις που διαχειρίζονταν και ακολούθησαν τον θεό των bonus

Η αγορά πάντα τιμωρεί τις υπερβολές. Διόρθωσε από μόνη της αδυνατώντας να μπορεί να εξυπηρετήσει την απαιτούμενη χρηματοδότηση για να μπορεί το σύστημα να συνεχίσει να είναι τόσο δανεισμένο. Ο φόβος έχει κυριέψει τους επενδυτές με αποτέλεσμα να ζητούν καταφύγιο στα μετρητά. Οι ιδιώτες επενδυτές πωλούν μετοχές- ομόλογα κλπ. για να περισώσουν κάποια μετρητά, οι τράπεζες πωλούν για να μειώσουν το δανεισμό τους και να αυξήσουν τη κεφαλαιακή τους επάρκεια, τα hedge fund πωλούν για να επιστρέψουν τα δάνεια τους στις τράπεζες και τα κεφάλαια στους επενδυτές.

Οι πάντες ενδιαφέρονται να πωλήσουν. Αυτή η υπερπροσφορά πωλήσεων έχει οδηγήσει σε περαιτέρω μειώσεις των τιμών των ακινήτων, των εμπορευμάτων (πετρέλαιο, καλαμπόκι, ασήμι, κ.λπ.) και κυρίως των μετοχών στα χρηματιστήρια. Τώρα οι κεντρικές τράπεζες μειώνουν τα επιτόκια για να αντιστρέψουν την κατάσταση. Αυτό όμως απαιτεί χρόνο. Δυστυχώς η ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα, φοβούμενη την άνοδο του πληθωρισμού, έχει καθυστερήσει σημαντικά τη μείωση των διατραπεζικών επιτοκίων.

Φυσικά ευθύνες θα πρέπει να αναζητηθούν στις αρχές εκείνες οι οποίες γνώριζαν την έκταση του πιστωτικού κινδύνου που συνεπάγεται η πιστωτική μόχλευση και αδράνησαν ή δεν έδρασαν εγκαίρως. Μερίδιο ευθύνης έχει και η απληστία των διευθυντικών στελεχών των πιστωτικών ιδρυμάτων τα οποία εξαιτίας του κίνητρου των bonus (κανείς δεν ήθελε να χάσει τα bonus για τη χορήγηση δανείων, από το γενικό διευθυντή έως τον απλό υπάλληλο) δεν έδωσαν την απαραίτητη προσοχή στη διαχείριση των πιστωτικών κινδύνων.

Η καταρρέουσα χρηματοπιστωτική «φούσκα» έχει ήδη αρχίσει να βλάπτει την πραγματική οικονομία και ο αποπληθωρισμός βρίσκεται σε εξέλιξη. Η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών έχει πληγεί σημαντικά. Η αμερικάνικη οικονομία εισήλθε σε ύφεση και θα επηρεάσει όλες τις άλλες οικονομίες. Οι επιχειρήσεις λόγω τις μειωμένης ζήτησης ξεκίνησαν τη μείωση της παραγωγής, τις απολύσεις, πράγμα το οποίο σημαίνει μεγαλύτερη μείωση της κατανάλωσης.

Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να λάβουν άμεσα και γενναία μέτρα για την τόνωση της παραγωγής (μέσω ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων), της απασχόλησης και της σταθερότητας των τιμών. Η αύξηση των φορολογικών βαρών είναι ό,τι χειρότερο για τις οικονομίες σε αυτή τη φάση.

Οι κυβερνήσεις οι οποίες θα λάβουν τα κατάλληλα μέτρα έγκαιρα, θα είναι εκείνες οι οποίες, μετά από κάποια χρόνια ύφεσης θα οδηγήσουν τις οικονομίες τους σε ισορροπία και θα ξεκινήσουν ένα καινούργιο κύκλο οικονομικής ανάπτυξης.

Οι επενδυτικές τράπεζες

Μία από τις βασικές λειτουργίες των επενδυτικών τραπεζών είναι να επενδύουν σε στοιχεία ενεργητικού (ακίνητα, ομόλογα, μετοχές, κ.λπ.) και να δημιουργούν κέρδη από τις αποδόσεις και τις υπεραξίες.

Αποτέλεσαν τους κυριότερους πελάτες των εμπορικών τραπεζών, από τις οποίες αγόραζαν μαζικά στεγαστικά δάνεια. Τα δάνεια αυτά τα δομούσαν σε ομόλογα-χρεόγραφα (δομημένα ομόλογα) και τα πωλούσαν σε άλλους επενδυτές (hedge funds, ασφαλιστικά ταμεία, κ.λπ).

Μία από τις αμερικάνικες στεγαστικές τράπεζες (τριτεγγυητής στεγαστικών δανείων) ήταν η Fannie Mae (Federal National Association - Εθνική Ομοσπονδιακή Ένωση Στεγαστικών Δανείων) η οποία δημιουργήθηκε από το κογκρέσο το 1938 λόγω της μεγάλης κρίσης του 1929, για να αγοράζει στεγαστικά δάνεια από τις εμπορικές τράπεζες ώστε αυτές να έχουν πάντα χρήματα για να συνεχίζουν να δανείζουν την αγορά.

Η αμερικάνικη κυβέρνηση τη μετέτρεψε σε ιδιωτική τράπεζα το 1968 και το 1970 δημιούργησε μια νέα ανταγωνιστική τράπεζα την Freddie Mac (Federal Home Loan Mortgage - Ομοσπονδιακή εταιρία Στεγαστικών Δανείων) η οποία λειτουργούσε με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια. Και οι δύο εταιρείες λειτουργούσαν με αυστηρά κριτήρια και αγόραζαν μόνο αξιόπιστα στεγαστικά δάνεια από τις εμπορικές τράπεζες. Οπότε οι εμπορικές τράπεζες και αυτές με τη σειρά τους τηρούσαν αυστηρούς όρους χορήγησης των στεγαστικών δανείων προκειμένου να μπορούν να τα πωλούν στις δύο παραπάνω τράπεζες.

Το 1999 κατόπιν πιέσεων της κυβέρνησης Κλίντον οι δύο παραπάνω τράπεζες άρχισαν να χαλαρώνουν τους αυστηρούς όρους και αγόραζαν στεγαστικά δάνεια χαμηλής εξασφάλισης (sub-prime loans). Ουσιαστικά προκειμένου η τότε κυβέρνηση να δώσει στέγη σε φτωχιές οικογένειες, υποχρέωσε τις δύο τράπεζες να αγοράζουν δάνεια τα οποία είχαν δώσει οι εμπορικές τράπεζες με μειωμένες εξασφαλίσεις.

Ήδη από το 2003 είχαν ξεκινήσει προσπάθειες για τον περιορισμό των υπερβάσεων των δύο αυτών εταιρειών, οι οποίες δεν καρποφόρησαν και έτσι οδηγήθηκαν σε κατάρρευση, με αποτέλεσμα πρόσφατα, η αμερικάνικη κυβέρνηση να αποκτήσει τον έλεγχό τους.

Έτσι οι εμπορικές τράπεζες δεν είχαν κίνδυνο και έδιναν ακόμα περισσότερα δάνεια χαμηλής εξασφάλισης καθώς σίγουρα κάποιοι επενδυτές θα τα αγόραζαν.

ΓΙΩΡΓΟΣ Σ. ΑΤΣΑΛΑΚΗΣ, Διδάσκων του Πολυτεχνείου Κρήτης -

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Δ. ΖΟΠΟΥΝΙΔΗΣ, Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης

Τετάρτη 5 Νοεμβρίου 2008

ΔΥΟ ΜΕΛΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΒΒΑΔΙΑ

ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ - ΕΝΑ ΜΟΝΗΡΕΣ ΜΑΡΑΜΠΟΥ



Βιογραφία




Ο Νίκος Καββαδίας γεννήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 1910 στο Νίκολσκι Ουσουρίσκι, μια επαρχιακή πόλη της περιοχής του Χαρμπίν στη Μαντζουρία, από γονείς Κεφαλλονίτες, το Χαρίλαο Καββαδία και τη Δωροθέα Αγγελάτου της γνωστής οικογένειας εφοπλιστών της Κεφαλονιάς. Σ’ αυτή τη μικρή κινέζικη πόλη, γεννιούνται και άλλα δυο παιδιά: η Τζένια (Ευγενία) κι ο Μήκιας (Δημήτρης). Ο πατέρας Χαρίλαος Καββαδίας διατηρούσε γραφείο γενικού εμπορίου διακινώντας μεγάλες ποσότητες εμπορευμάτων με κύριο πελάτη τον τσαρικό στρατό.
Το 1914, με την έκρηξη του Πολέμου, η οικογένεια έρχεται στην Ελλάδα κι εγκαθίσταται στο Αργοστόλι , ενώ ο πατέρας επιστρέφει στις επιχειρήσεις του στηΡωσία, όπου καταστρέφεται οικονομικά. Το 1917, κατά τη διάρκεια της Οκτωβριανής Επανάστασης, φυλακίζεται. Γυρίζει και πάλι στην Ελλάδα το 1921, τσακισμένος και ανίκανος να προσαρμοσθεί στην ελληνική πραγματικότητα.
Μετά το Αργοστόλι, η οικογένεια εγκαθίσταται στον Πειραιά. Ο Καββαδίας πηγαίνει στο Δημοτικό κι είναι συμμαθητής με το Γιάννη Τσαρούχη. Διαβάζει Ιούλιο Βερν και διάφορα βιβλία περιπέτειας. Στο Γυμνάσιο γνωρίζεται με το συγγραφέα και ιατρό του Πολεμικού Ναυτικού Παύλο Νιρβάνα. Δεκαοκτώ ετών, αρχίζει να δημοσιεύει ποιήματα στο περιοδικό της Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαίδειας με το ψευδώνυμο Πέτρος Βαλχάλας.
Τελειώνοντας το Γυμνάσιο, δίνει εξετάσεις στην Ιατρική Σχολή. Όμως την ίδια περίοδο πεθαίνει ο πατέρας του και αναγκάζεται να εργαστεί σε ναυτικό γραφείο. Συνεχίζει όμως να συνεργάζεται με διάφορα φιλολογικά περιοδικά. Το Νοέμβριο του 1928, ο Καββαδίας βγάζει το πρώτο του ναυτικό φυλλάδιο ως "ναυτόπαιδο" και μπαρκάρει τον επόμενο χρόνο στο φορτηγό "Άγιος Νικόλαος".
Το 1934, η οικογένεια μετακομίζει από τον Πειραιά στην Αθήνα. Το σπίτι της γίνεται τόπος συγκέντρωσης λογοτεχνών, ζωγράφων και ποιητών. Ο Καββαδίας την εποχή εκείνη περιγράφεται ως ένας λιγομίλητος απλός άνθρωπος, ατημέλητος, χαριτωμένος, εγκάρδιος, με ανεξάντλητο χιούμορ, αγαπητός στους πάντες. Το 1938 στρατεύεται και υπηρετεί στην Ξάνθη με την ειδικότητα του ημιονηγού, ενώ το 1939 παίρνει το δίπλωμα του ραδιοτηλεγραφητή κατωτέρας τάξεως. Στον πόλεμο του ’40 φεύγει για την Αλβανία, όπου υπηρετεί αρχικά ως ημιονηγός τραυματιοφορέας και αργότερα λόγω της ειδικότητάς που είχε ως ασυρματιστής χρησιμοποιείται στο σταθμό υποκλοπής της ΙΙΙ Μεραρχίας.
Με τη λήξη του Εμφυλίου Πολέμου, ο ποιητής μπαρκάρει και πάλι αφού έχει εξασφαλίσει την άδεια της ασφάλειας, που τον θεωρεί "κομμουνιστή άνευ δράσεως" και του χορηγεί ειδικά διαβατήρια περιορισμένης χρονικής ισχύος. Έπειτα, από το 1954 μέχρι και το 1974, ταξιδεύει διαρκώς με πολύ μικρά διαλείμματα. Μέσα στη χρονική αυτή περίοδο, τα πιο σημαντικά γεγονότα στη ζωή του ποιητή αφορούν το θάνατο του πιο μικρού του αδερφού, Αργύρη, το 1957, την κυκλοφορία της «Βάρδιας» στα γαλλικά το 1959, την επανέκδοση του «Μαραμπού» και του «Πούσι» το 1961 από τις εκδόσεις Γαλαξίας, το θάνατο της μητέρας του το 1965 και τη γέννηση του Φίλιππου το 1966, γιου της ανιψιάς του Έλγκας.
Το 1975, στην Αθήνα, στην κλινική «Άγιοι Απόστολοι», αφήνει την τελευταία του πνοή ύστερα από εγκεφαλικό επεισόδιο.

Εργογραφία
Ποίηση
Μαραμπού (1933)
Πούσι (1947)
Τραβέρσο (1974)
Πεζογραφία
Βάρδια (1954)
Λι (1987)
Του πολέμου/Στ' άλογό μου (1987)
Το μικρό πεζό "Λι" γυρίστηκε σε κινηματογραφική ταινία το 1995 με τίτλο "Between the devil and the deep blue sea".


ΜΕΛΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΒΒΑΔΙΑ


1975
Γιάννης Σπανός - Τρίτη Ανθολογία
Κώστας Καράλης - Ιδανικός κι ανάξιος εραστής (Mal du depart)


1978
Μαρίζα Κωχ
Φάτα Μοργκάνα
Πούσι
Αρμίδα
Μουσώνας
Σταυρός του Νότου
Θεσσαλονίκη II
Νανούρισμα
Μαραμπού




1979
Θάνος Μικρούτσικος - Σταυρός του Νότου
Kuro Siwo - Γιάννης Κούτρας
Θεσσαλονίκη - Γιάννης Κούτρας
Σταυρός του Νότου - Αιμιλία Σαρρή
Ενα Μαχαίρι - Βασίλης Παπακωνσταντίνου
Γυναίκα - Γιάννης Κούτρας
Ενας Νέγρος Θερμαστής από το Τζιμπουτί - Βασίλης Παπακωνσταντίνου
Federico Garcia Lorca - Γιάννης Κούτρας
Αρμίδα - Γιάννης Κούτρας, Βασίλης Παπακωνσταντίνου
Cambay's Water - Γιάννης Κούτρας
Εσμεράλδα - Γιάννης Κούτρας
Πικρία - Γιάννης Κούτρας



1984
Λάκης Παπαδόπουλος - Περίπου
William George Allum - Αρλέτα
Black and White – Αρλέτα


1986
Ξέμπαρκοι - S/S IONION 1934 (συνεργασία με τη Δήμητρα Γαλάνη)
Ενας Δόκιμος Στη Γέφυρα Εν Ωρα Κινδύνου - Ηλίας Αριώτης, Νότης Χασάπης
Αντινομία - Ηλίας Αριώτης, Νότης Χασάπης
Οι Γάτες Των Φορτηγών - Ηλίας Αριώτης, Νότης Χασάπης
Πούσι - Ηλίας Αριώτης, Νότης Χασάπης
Οι Προσευχές Των Ναυτικών - Ηλίας Αριώτης, Νότης Χασάπης
Γράμμα Ενός Αρρώστου - Δήμητρα Γαλάνη
Θεσσαλονίκη ΙΙ - Ηλίας Αριώτης, Νότης Χασάπης
Καραντί - Ηλίας Αριώτης, Νότης Χασάπης
William George Allum - Ηλίας Αριώτης, Νότης Χασάπης
A Bord De L'"Aspasia" - Ηλίας Αριώτης, Νότης Χασάπης
Yara-Yara - Ηλίας Αριώτης, Νότης Χασάπης
1987
Αδερφοί Κατσιμίχα - Όταν Σου Λέω Πορτοκάλι Να Βγαίνεις
Η μαϊμού του ινδικού λιμανιού

1989
Δημήτρης Ζερβουδάκης - Ακροβάτης

Γράμμα σε έναν ποιητή (Γράμμα στον ποιητή Καίσαρα Εμμανουήλ)


1991
Θάνος Μικρούτσικος - Γραμμές των οριζόντων



Καραντί - Γιώργος Νταλάρας
Θεσσαλονίκη - Χάρης Κατσιμίχας, Θάνος Μικρούτσικος
Ενας Νέγρος Θερμαστής από το Τζιμπουτί - Βασίλης Παπακωνσταντίνου
Εσμεράλδα - Γιώργος Νταλάρας
Οι Εφτά Νάνοι Στο S/S Cyrenia - Θάνος Μικρούτσικος
Λύχνος Του Αλαδδίνου - Χάρης και Πάνος Κατσιμίχας
A Bord De L'"Aspasia" - Γιώργος Νταλάρας
Federico Garcia Lorca - Βασίλης Παπακωνσταντίνου
Αρμίδα - Θάνος Μικρούτσικος
Γυναίκα - Γιώργος Νταλάρας
William George Allum - Βασίλης Παπακωνσταντίνου
Ο Πιλότος Νάγκελ - Πάνος Κατσιμίχας
Σταυρός του Νότου - Γιώργος Νταλάρας
Cambay's Water - Βασίλης Παπακωνσταντίνου
Πικρία - Χάρης και Πάνος Κατσιμίχας
Kuro Siwo - Θάνος Μικρούτσικος
Ενα Μαχαίρι - Θάνος Μικρούτσικος


2005
Θάνος Μικρούτσικος - Σταυρός του Νότου/Γραμμές των οριζόντων

Σταυρός του Νότου - Γιάννης Κότσιρας
A Bord De L'"Aspasia" - Χρήστος Θηβαίος
Cambay's Water - Λαυρέντης Μαχαιρίτσας
Kuro Siwo- Γιάννης Κούτρας
Εσμεράλδα - Γιάννης Κούτρας
Αρμίδα - Γιάννης Κούτρας, Θάνος Μικρούτσικος
Πικρία - Γιάννης Κούτρας, Γιάννης Κότσιρας
Καραντί - Γιάννης Κότσιρας
Λύχνος του Αλαδδίνου - Χρήστος Θηβαίος
Μαρέα - Χρήστος Θηβαίος, Γιάννης Κούτρας
William George Allum - Χρήστος Θηβαίος
Οι Εφτά Νάνοι Στο S/S Cyrenia - Θάνος Μικρούτσικος
Federico Garcia Lorca - Λαυρέντης Μαχαιρίτσας, Γιάννης Κούτρας
Ο πιλότος Νάγκελ - Λαυρέντης Μαχαιρίτσας
Ενας Νέγρος Θερμαστής από το Τζιμπουτί - Λαυρέντης Μαχαιρίτσας
Θεσσαλονίκη - Λαυρέντης Μαχαιρίτσας, Γιάννης Κούτρας, Χρήστος Θηβαίος, Γιάννης Κότσιρας
Γυναίκα - Θάνος Μικρούτσικος, Χρήστος Θηβαίος
Ένα μαχαίρι - Γιάννης Κότσιρας



Marabou: [Αραβική λέξη] πουλί των τροπικών με πολύχρωμο φτέρωμα και μεγάλο ράμφος - συνδέθηκε με την ποίηση του Καββαδία έγινε το μυστικό της επιτυχίας της πρωτοεμφανιζόμενης συλλογής.
Μην έχοντας τα δει αυτά τα πουλιά -ίσως- τα οποία έχουν μεγάλο σώμα και κρώξιμο θρηνώδες - αποθανατίστηκαν στην αυτοβιογραφία της διάσημης μαθήτριας του Φρόϋντ Μαρίας Βοναπάρτη (έκδοση - 1938) που επισκεπτόταν τον καθηγητή και στην πορεία δάσκαλο της εξ αιτίας ενός ονείρου - ψευδαίσθησης που έβλεπε με την εικόνα αυτών των πουλιών να πετάνε γύρω της. και που υπέθετε πως τα είχε δει στο ζωολογικό κήπο.
Με τη Μαρία Βοναπάρτη ο Καββαδίας είχε γνωριστεί σ' ένα ταξίδι του στη Μασσαλία κι είναι πολύ έως τελείως σίγουρο, πως από 'κει εμπνεύσθηκε το θέμα του ποιήματος.
Ο Ανδρέας Εμπειρίκος έχει τραβήξει φωτογραφία της Μαρίας Βοναπάρτη με ζωγραφισμένα στο φόντο της τέσσερα τέτοια πουλιά να πετούν πάνω απ' το κεφάλι της.



Πικρία Στίχοι: Νίκος Καββαδίας Μουσική: Michel Montanaro Ερμηνεία: Νένα Βενετσάνου
Ξέχασα κείνο το μικρό κορίτσι από το Αμόι και τη μουλάτρα που έζεχνε κρασί στην Τενερίφα, τον έρωτα, που αποτιμάει σε ξύλινο χαμώι, και τη γριά που εμέτραγε με πόντους την ταρίφα. Το βυσσινί του Τισιανού και του περμαγγανάτου, και τα κρεβάτια ξέχασα τα σαραβαλιασμένα με τα λερά σεντόνια τους τα πολυκαιρισμένα, για το κορμί σου που έδιωχνε το φόβο του θανάτου. Ό,τι αγαπούσα αρνήθηκα για το πικρό σου αχείλι τον τρόμο που δοκίμαζα πηδώντας το κατάρτι το μπούσουλα, τη βάρδια μου και την πορεία στο χάρτη, για ένα δυσεύρετο μικρό θαλασσινό κοχύλι. Τον πυρετό στους Τροπικούς, του Ρίο τη μαλαφράντζα την πυρκαγιά που ανάψαμε μια νύχτα στο Μανάο Τη μαχαιριά που μου 'δωσε ο Μαγυάρος στην Κωστάντζα και "Σε πονάει με τη νοτιά;" "Όχι από αλλού πονάω". Του τρατολόγου τον καημό, του ναύτη την ορφάνια του καραβιού που κάθισε την πλώρη τη σπασμένη Τις ξεβαμμένες στάμπες μου που 'χα για περηφάνεια για σένα, που σαλπάρισες, γολέτα αρματωμένη. Τι να σου τάξω ατίθασο παιδί να σε κρατήσω Παρηγοριά μου ο σάκος μου, σ' Αμερική κι Ασία Σύρμα που κόπηκε στα δυο και πως να το ματίσω; Κατακαημένε, η θάλασσα μισάει την προδοσία. Κατέβηκε ο Πολύγυρος και γίνηκε λιμάνι, Λιμάνι κατασκότεινο, στενό, χωρίς φανάρια, απόψε που αγκαλιάστηκαν Εβραίοι και Μουσουλμάνοι και ταξιδέψαν τα νησιά στον πόντο, τα Κανάρια. Γέρο, σου πρέπει μοναχά το σίδερο στα πόδια, δύο μέτρα καραβόπανο, και αριστερά τιμόνι. Μια μέδουσα σε αντίκρισε γαλάζια και σιμώνει κι ένας βυθός που βόσκουνε σαλάχια και χταπόδια.



ΕΝΑ ΕΚΤΕΝΕΣ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΝΙΚΟ ΚΑΒΒΑΔΙΑ ΘΑ ΜΠΟΡΕΣΕΤΕ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΕΤΕ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΕΦ ΟΣΟΝ ΕΧΕΤΕ ΕΓΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΝΑ ΑΝΟΙΓΕΙ ΑΡΧΕΙΑ PDF (ACROBAT READER)
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ-KYPIAKH 28 ΦEBPOYAPIOY 1999

Συνημμένα Αρχεία τα οποία μπορείτε να ανοίξετε η να κατεβάσετε στον υπολογιστή σας
Περιέχουν τα τρία ποιητικά του έργα και ένα μικρό γλωσσάρι


Νίκος Καββαδίας - Μαραμπού.pdf (1,37 MB, 54 εμφανίσεις)
Νίκος Καββαδίας - Πούσι.pdf (990,0 KB, 47 εμφανίσεις)
Νίκος Καββαδίας - Τραβέρσο.pdf (1,26 MB, 52 εμφανίσεις
Μικρό Γλωσσάρι Στο Έργο Του Νίκου Καββαδία.pdf (202,2 KB, 211 εμφανίσεις)



Ολόκληρο το υλικό είναι παρμένο απο το διαδυκτιο από πάρα πολλές ιστοσελίδες και blog που θά ήταν αδύνατον να αναφερθούν όλοι. Τους ευχαριστώ πάντως θερμά

Σάββατο 13 Σεπτεμβρίου 2008

Η ΤΡΕΛΛΗ ΤΟΥ ΦΕΓΓΑΡΙΟΥ - ΦΛΕΡΥ ΝΤΑΝΤΩNAKH



Τρέιλερ από το ντοκιμαντέρ του Αντώνη Μποσκοΐτη που απέσπασε το Βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ στο 25ο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Δράμας, καθώς και Κρατικό Βραβείο Ποιότητας του Υπουργείου Πολιτισμού. Συμμετέχουν: Σπύρος Σακκάς/ Σωτήρης Μουσούρης/ Δήμητρα Γαλάνη/ Νένα Βενετσάνου. Κείμενα της Φλέρυς Νταντωνάκη διαβάζει η Εύα Κοταμανίδου. Η ταινία δεν διατίθεται στο εμπόριο και από το 2002 που γυρίστηκε προβάλλεται σε φεστιβαλικές και άλλες ειδικές εκδηλώσεις.

ΦΛΕΡΥ ΝΤΑΝΤΩΝΑΚΗ
Μια φωνή ένας μύθος.

015

Το πραγματικό όνομα της. Ελευθερία Παπαδαντωνάκη.
Γεννήθηκε το 1937 στην Αθήνα και από τα 10 της χρόνια είναι ηθοποιός.
Με πατέρα τον Τονι Παπαδαντωνακη σκηνοθέτη-ηθοποιό και κινηματογραφικό παραγωγό, από την εποχή του βωβού κινηματογράφου.
Αυτός ήταν και η αφορμή για την ενασχόληση της από πολύ μικρή ηλικία με της τέχνες.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 η Φλερυ βρίσκετε στις Η.Π.Α.για σπουδές φιλοσοφίας και θεάτρου στην νότια Καρολίνα και από κει με υποτροφία στο πανεπιστήμιο του Μρανταις.
Από όπου αποφοιτά το 1961.
Το ταλέντο της είχε ήδη ξεχωρίσει σε θεατρικές παραστάσεις στην ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ.
Κάνοντας τους αμερικανούς κριτικούς να μιλήσουν για ένα νέο αστέρι.
Εφάμιλλο της Λίζα Μινελι. Όσο για το ταλέντο της στο τραγούδι αυτό ανακαλύπτετε
Τυχαία από κάποιους φίλους της που την παροτρύνουν να τραγουδήσει γι αυτούς ελληνικά δημοτικά τραγούδια.
Ξεκινά έτσι της πρώτες εμφανίσεις της ως τραγουδίστρια στα φολ καφέ της εποχής.
Με ένα ρεπερτόριο που περιελάμβανε ακόμη ισπανικά και βραζιλιάνικα λαϊκά τραγούδια. Συνοδοιπόρος της σε αυτές της εμφανίσεις ήταν ο κιθαρίστας jerry sappir.ο οποίος συμμετείχε ως μουσικός και στο παρθενικό της άλμπουμ.
Και τη δεν έχω να γράψω γι αυτή την ξεχωριστή προσωπικότητα του χώρου της τέχνης.
Είπε κάποτε:
Η μουσική είναι για μένα ο θεός ο ίδιος.
Το τραγούδι όμως μου δίνει την ευκαιρία να είμαι παρούσα.
Να δίνω ένα μήνυμα στο κοινό και να επικοινωνώ μαζί του.
Το μόνο που θαθελα να κάνω επιπλέον είναι να αυτοσχεδιάσω με μουσικούς της ΤΖΑΖ. Αυτό όμως δεν είναι πραγματοποιήσιμο στην Ελλάδα.
Ακόμα είπε για τον ΜΑΝΟ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ πως δεν είχε καμία σχέση με το γεγονός που χάθηκα κατά ένα μέρος ευθύνομαι εγώ που δεν ήμουν ώριμη να καταλάβω τη ακριβώς ήθελε και σε ένα ποσοστό εκείνος, που δεν ήταν ο ίδιος ο Θεός. Να μ αγαπάει δηλαδή τόσο, ώστε να νιώθω προστατευόμενη και να μην έχω ανάγκη να πάω στους γκουρου. Ομως ο Μάνος είναι τελικά ο γκουρου μου.




Ακριβή, εύθραστη και αέρινη

“… έχω μία τρεμάμενη παρουσία μέσα μου … θα έλεγα ότι είναι περισσότερο ένα είδος φοβισμένου παιδιού … … είμαι περισσότερο παιδί … παρά ας πουμε μια γυναίκα η οποία είναι νευρωτική για το σεξ ή οτιδήποτε άλλο … είμαι περισσότερο ένα μωρό που της αρέσει να έχει δίπλα της ανθρώπους … να την αγαπούν σαν λουλούδι σαν παιδί … περισσότερο παιδί … ζητάω προστασία του μπαμπά ας πούμε, της μάνας μου - που αντιπροσωπεύει τον μπαμπά μου δηλαδή … αγγίζω τους ανθρώπους σαν παιδί που περισσότερο θέλει προστασία πατρική και λιγότερο σαν γυναίκα που θέλει προστασία ερωτική … *

018

… έζησα δέκα χρόνια σαν καλόγρια πέρασα κλινικές φυλακές για να βρω την ψυχή μου και κόντεψα να χάσω τον εαυτό μου … διάβασα βίους Αγίων αναζητώντας την λιτότητα … ζούσα μία εσωτερική διαδρομή … ήμουν χαμένη για όλους ένοιωθα μια δύναμη παρούσα να με καθοδηγεί … κινδύνεψα πολύ σε αυτή την πνευματική περιοχή δεν έπρεπε να μιλώ σε ανθρώπους δεν έπρεπε να τρώγω έβλεπα πνεύματα δαίμονες αγγέλους που είναι μεν γεννήματα της φαντασίας αλλά όταν τα ζήσεις είναι τρομερά γιατί ξεφεύγεις από τα ανθρώπινα πλαίσια … σε μια τέτοια κατάσταση βρισκόμουν όταν με φέραν το 1971 στην Ελλάδα … σε αυτή την κατάσταση ηχογράφησα με τον Μάνο τον μεγάλο Ερωτικό … **

016

…άντρες με ερωτεύονταν γυναίκες ζητούσαν την φιλία μου μουσικοί την συνεργασία μου παιδια με αγαπούσαν γι αυτό που τραγουδούσα … αλλά εγώ ήμουν αλλού … είχα καταληφθεί από κάτι μη δημιουργικό … μέσα μου πίστευα ότι δεν ήμουν τίμια κι ήθελα να τιμωρήσω τον εαυτό μου …εζησα στην Κρήτη πίνοντας γάλα και τρώγοντας χόρτα … αντιλήφθηκα ότι έπρεπε να συνυπάρξω με τους ανθρώπους που υποφέρουν έπρεπε να ήμουν κοντά τους η εποχή δεν με άφηνα να ζήσω από την απομόνωσή μου έτσι πήγα στην Νέα Υόρκη κι έζησα με τα παιδια που βρίσκονταν στον δρόμο … τα ρούχα μου είχαν γίνει κουρέλια … φρόντιζα παρ όλα αυτά τους αλκοολικούς κατά κάποιο τρόπο μάθαινα τι σημαίνει να ζείς στον δρόμο … πήγα κοντά σε αυτά τα παιδια χωρίς να σκεφτώ τίποτα … αλλά κάπου δεν είχα κι εντελώς χαθεί έπρεπε να ζήσω για να μιλήσω για όλα αυτά … **

013

… καμιά φορά ζω στην περιοχή της βαθιάς πραγματικότητος και την πραγματικότητα η οποία είναι πέρα από την πραγματικότητα … οπότε αγγιζει και το όνειρο … κι αγγίζει και μία άλλη πραγματικότητα που δεν γνωρίζει ο κόσμος …”*

012

010

Γιάννης Bach Σπυρόπουλος - Φλέρυ Νταντωνάκη Φλέρυ Νταντωνάκη"Εγώ είμαι ένα σύννεφο..."

Ποιος θυμάται άραγε το περίεργο εκείνο τεύχος με τους καταραμένους βίους αγίων του Λεωνίδα Χρηστάκη; Μαύρο εξώφυλλο και δυο πατούσες πάνω σ' ένα τραπέζι νεκροτομείου. Στο ένα πόδι ένα καρτελάκι, προφανώς το όνομα ή το νούμερο του νεκρού. Και να που τώρα, τόσα χρόνια μετά, οι εκδόσεις ΗΛΕΚΤΡΑ αποφάσισαν να αρχίσουν μια ανάλογη σειρά [πλέον] με την προμετωπίδα "Βίοι Αγίων - Υπόγειες Διαδρομές". Βλέποντας την, θυμήθηκα τους "ανθρώπους του υπογείου", όπως αποκαλεί τους "περιθωριακούς" ο Ηλίας Πετρόπουλος, αλλά και τον πασίγνωστο στίχο από το λαϊκό του Σαββόπουλου και της Μπέλλου "Μ' αεροπλάνα και βαπόρια".

Τα τρία πρώτα βιβλία της σειράς πραγματεύονται τις ζωές του Μιχάλη Κατσαρού, του Γιώργου Ιωάννου και της τρελής Φλέρυς. Ο σχεδιασμός του εξώφυλλου δε μου άρεσε καθόλου, ένα κιτς συνονθύλευμα με ντεγκραντέ υπόβαθρο και κάτι χτυπητά γράμματα γυαλιστερά κι ανάγλυφα, αλλά δε δίστασα να τα πάρω μια και μ' ενδιέφερε σφόδρα το περιεχόμενο κι όχι η γραφίστρια. Το πρώτο μου φάνηκε πολύ ούφο, πιο ούφο κι απ' την εποχή και το πρόσωπο που περιγράφει. Ο συγγραφέας πρέπει να 'χε καβάντζα τίποτε χάπια LSD, τα οποία είχαν λήξει προ πολλού, και τα οποία φρόντισε να πάρει μονοκοπανιά πριν αρχίσει το γράψιμο.

Το δεύτερο πάλι, αυτό για τον Ιωάννου, μου φάνηκε πολύ συντηρητικό και συμβατικό. Κλασική δομή βιογραφικού, φοβία με τις λέξεις [είναι χαρακτηριστικό ότι η ομοφυλοφιλία αναφέρεται μόλις άπαξ και φυσικά όχι ως επιθετικός προσδιορισμός αλλά ως αφηρημένη έννοια], άργητα και κλωθογύρισμα χωρίς την ανάλογη αγωνία, κι όλα αυτά για να υποδηλωθεί ένας δουλοπρεπής σεβασμός στη μνήμη του νεκρού αδερφού. Δεν αμφισβητώ την αξία του προσώπου στο οποίο αναφέρεται, αυτός άλλωστε ήταν κι ο λόγος που το αγόρασα σχεδόν με κλειστά μάτια.

Στο τρίτο όμως, όπου ο Σπυρόπουλος Bach ξαναζεί τις περιπέτειές του με την "Τρελή του Φεγγαριού", έκανα στάση. Άρχισα να το διαβάζω με πολύ λαχτάρα κι αγωνία κι όσο προχώραγα τόσο ανέβαινε η ένταση, η έξαψη κι ο ενθουσιασμός μου. Η προσπάθεια του Γιάννη για ένα πολυγωνικό και άκρως συναισθηματικό αγκάλιασμα της πολυκύμαντης και πολυπρισματικής αυτής παιδίσκης του ελληνικού πενταγράμμου, μ' έκανε να ξαγρυπνήσω, να προσκυνήσω, να παραδοθώ, να αφεθώ, να ξεχαστώ και να ξαναφύγω μαζί του και μαζί της γι' άλλα μέρη - αυτά τα ίδια κι όμως όχι ακριβώς - … τόσο μακριά, αλλά τόσο κοντά.

Τέτοια παραστατικότητα, ποιητική τε και πεζόδρομη, τέτοια ζωντάνια και φρεσκάδα, τέτοιον παλμό, τόση φόρτιση θετικότροπη, δεν ένοιωσα εδώ και πάρα πολύ καιρό, ούτε απ' ανθρώπους άλλους, ούτε από βιβλία, ούτε κι από καμιά ταινία τώρα πρόσφατα. Οι μουσικές τους κι οι φωνές τους, οι σιωπές τους, οι παύσεις κι οι μελαγχολικές του στιγμές, οι σκέψεις κι οι καημοί τους - όλα στον πληθυντικό αριθμό - μ' ακολουθούσαν και μ' ακολουθούν ακόμη. Κι ακόμη παραπέρα: μου στήνουν καρτέρι τώρα πια, μου κλείνουν το μάτι, με παίρνουν απ' το χεράκι, με βγάζουν απ' το σώμα μου και με πάνε, με πάνε, με πάνε...

Σε κάθε φράση ελλοχεύει και μια απογείωση. Σε κάθε παύση καιροφυλακτεί ένα ρίγος ανείπωτο. Από τη μια ζηλεύω κι αισθάνομαι λειψός που δεν ευτύχησα να τη δω ποτέ από κοντά να τραγουδά. Κι απ' την άλλη, χάρη στις εμψυχωμένες αναμνήσεις του παρτενέρ της, ανακαλύπτω μια προσωπικότητα που σφύζει κι ασφυκτιά, που παίζει με τη φαιδρότητα του κόσμου της και σκύβει ευλαβικά πάνω στα λιγοστά άξια λόγου και προσοχής πράγματα που απέμειναν. Λες και θέλει να τα διαφυλάξει, χάνεται από προσώπου γης όταν ασχολείται μ' αυτά. Λες και δεν υπάρχει αύριο! Πως το 'χε μυριστεί ότι δεν υπάρχει αύριο; Ποιος της το σφύριξε; Ποια κυρά της το ψιθύρισε;

Κι όταν οι γύρω την κάνουν να αισθάνεται δυνατή, όταν πρέπει να υπεραμυνθεί αυτών που κρέμονται απ' τα χείλη της, αυτών που την προσέχουν σαν κόρη μονάκριβη, τότε ξεπερνά τον εαυτό της έτσι αναπάντεχα, μεταμορφώνεται σε νύμφη και χτυπάει απαλά με το ραβδάκι της κι αλλάζει δια μαγείας τις γειτονιές του κόσμου, τους πιτσιρικάδες και τη μιζέρια, γίνεται ολόκληρη ένα χαμόγελο, μια συννεφούλα, ένας φάρος που αφήνει το απαλό του φως να πέσει μαλακά στα κεφάλια μας, σαν επιφοίτηση.
________


πηγές: συνέντευξη στον Γ.Χρονά για το Δεύτερο πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας ** συνέντευξη στον Γ. Νοταρά για το περιοδικό της “Οδού Πανός” τ.101 περιοδικό διφωνο/cd φλέρυ νταντωνάκη ΜΙΑ ΦΩΝΗ ΕΝΑΣ ΜΥΘΟΣ ντοκυμαντερ/cd ΦΛΕΡΥ η τρελη του φεγγαριού (παραγωγή Α. Μποσκοϊτη), βιβλίο Φλερυ ΝΤΑΝΤΩΝΑΚΗ “Εγώ είμαι έννα σύννεφο” (Γ.Bach Σπυρόπουλου)

Τετάρτη 23 Ιουλίου 2008

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ

καλοκαιρι χωρις Ζορμπά δε γινεται . Αντε να χορέψουμε στα ακρογιάλια

Τρίτη 22 Ιουλίου 2008

Η Χαρις Αλεξίου τότε που ήταν Χαρούλα

Ενα βίντεάκι από ταινία με την Αλεξίου στα πρώτα της βήματα